Tuân Thủ Thuế tối thiểu toàn cầu: Nghĩa Vụ Thuế & Rủi Ro Bị Xử Phạt
Thuế tối thiểu toàn cầu (TTTTC) đã chính thức có hiệu lực, đòi hỏi các Doanh nghiệp nước ngoài (FDI) quy mô lớn tại Việt Nam phải tuân thủ nghiêm ngặt Nghĩa vụ đăng ký thuế, kê khai, nộp thuế và kiểm tra thuế theo quy định chi tiết tại Nghị định số 236/2025/NĐ-CP. Công ty TNHH Kế toán Vina là chuyên gia đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi phức tạp này.
📜 Cơ Sở Pháp Lý và Đối Tượng Áp Dụng TTTTC
A. Cơ sở Pháp lý
Việt Nam áp dụng Thuế TNDN bổ sung kể từ năm tài chính 2024 với khung pháp lý chặt chẽ:
- Nghị quyết số 107/2023/QH15: Căn cứ pháp lý cốt lõi của Quốc hội.
- Nghị định số 236/2025/NĐ-CP ngày 29/8/2025: Văn bản hướng dẫn chi tiết của Chính phủ về việc áp dụng thuế TNDN bổ sung (QDMTT và IIR).
B. Đối tượng áp dụng
TTTTC chỉ tác động đến các Đơn vị hợp thành của Tập đoàn đa quốc gia (MNEs) tại Việt Nam có doanh thu hợp nhất đạt từ 750 triệu EUR trở lên trong ít nhất 02 năm trong 04 năm liền kề trước năm áp dụng thuế.
📝 Nghĩa Vụ Đăng Ký và Kê Khai Thuế Bổ Sung
Các Doanh nghiệp nước ngoài thuộc diện phải tuân thủ có nghĩa vụ thực hiện hai bước hành chính quan trọng:
A. Nghĩa Vụ Đăng Ký Thuế (Theo Điều 15 NĐ 236/2025/NĐ-CP)
- Yêu cầu: Đơn vị hợp thành được giao trách nhiệm phải thực hiện thủ tục đăng ký thuế TNDN bổ sung với cơ quan thuế quản lý trực tiếp.
- Mục đích: Để Cơ quan thuế Việt Nam chính thức quản lý và thu khoản Thuế tối thiểu nội địa bổ sung đạt chuẩn (QDMTT).
B. Nghĩa Vụ Khai Thuế (Theo Điều 16 NĐ 236/2025/NĐ-CP)
Doanh nghiệp phải nộp hai loại hồ sơ chính với thời hạn khác nhau cho năm tài chính 2024:
| Hồ sơ Kê khai | Mục đích | Thời hạn Nộp (Năm TC 2024) |
| Tờ khai Thuế TNDN bổ sung (Mẫu QDMTT) | Tính và nộp thuế bổ sung phát sinh tại Việt Nam. | Chậm nhất 12 tháng sau ngày kết thúc năm tài chính. |
| Tờ khai Thông tin GloBE (GIR) | Cung cấp dữ liệu GloBE để xác định ETR. | Chậm nhất 12 tháng sau ngày kết thúc năm tài chính. |
💰 Nghĩa Vụ Nộp Thuế TNDN Bổ Sung
A. Khoản Thuế Phải Nộp
- Là Thuế QDMTT: Số tiền thuế bổ sung (Top-up Tax) được tính toán để nâng thuế suất thực tế (ETR) của đơn vị hợp thành tại Việt Nam lên mức tối thiểu 15%.
- Địa điểm Nộp: Nộp vào Ngân sách Nhà nước Việt Nam.
B. Thời hạn Nộp Thuế
- Thời hạn: Nghĩa vụ nộp thuế TNDN bổ sung (QDMTT) phải được thực hiện cùng lúc với thời hạn nộp Tờ khai QDMTT.
- Ví dụ: Nếu năm tài chính kết thúc ngày 31/12/2024, thời hạn nộp thuế bổ sung là 31/12/2025.
🔎 Nội Dung Kiểm Tra Thuế Bổ Sung (Theo Điều 18 NĐ 236/2025/NĐ-CP)
Theo Điều 18 Nghị định 236/2025/NĐ-CP, Cơ quan thuế có quyền kiểm tra sâu rộng đối với các hồ sơ kê khai TTTTC. Phạm vi kiểm tra tập trung vào các yếu tố kỹ thuật GloBE phức tạp:
- Tính chính xác của Dữ liệu GloBE: Kiểm tra việc xác định Thu nhập (hoặc Lỗ) chịu thuế theo GloBE và Thuế đã nộp được tính theo GloBE (sau khi thực hiện các điều chỉnh theo Quy tắc GloBE).
- Tính toán Thuế suất Thực tế (ETR): Kiểm tra sự chính xác của công thức tính ETR và số thuế bổ sung.
- Tính hợp lệ của Biểu mẫu: Rà soát tính đầy đủ và hợp lệ của Tờ khai GIR và QDMTT.
Trao đổi thông tin: Cơ quan thuế được phép sử dụng thông tin nhận từ các cơ quan thuế nước ngoài để đối chiếu và xác minh tính chính xác của hồ sơ tại Việt Nam.
⚠️ Xử Phạt Vi Phạm Hành Chính về Thuế (Theo Điều 21 NĐ 236/2025/NĐ-CP)
Các Doanh nghiệp nước ngoài vi phạm các quy định về TTTTC sẽ bị xử lý theo Luật Quản lý Thuế và chi tiết tại Nghị định 236/2025/NĐ-CP:
| Hành vi Vi phạm | Chế tài Xử phạt Phổ biến |
| Chậm nộp Tờ khai (QDMTT, GIR, IIR) | Phạt tiền theo quy định về chậm nộp hồ sơ khai thuế. |
| Chậm nộp thuế (QDMTT) | Tính tiền chậm nộp theo mức 0.03% mỗi ngày trên số tiền thuế chậm nộp. |
| Khai sai dẫn đến thiếu số thuế phải nộp | Phạt tiền trên số thuế khai thiếu, đồng thời truy thu số thuế còn thiếu và tiền chậm nộp. |
Công ty TNHH Kế toán Vina giúp Doanh nghiệp nước ngoài tuân thủ Nghị định 236/2025/NĐ-CP, từ việc đăng ký, tính toán kỹ thuật GloBE phức tạp, lập hồ sơ đến đại diện giải trình khi bị kiểm tra thuế.
